Szkocja kultura i religia

Kultura

Kultura szkocka różni się wyraźnie od kultury angielskiej i brytyjskiej. Jej najbardziej rozpoznawalnymi elementami są: tartan, dudy, kilt i whisky. W przeszłości podstawą formą organizacji społecznej Szkocji był system klanowy. Każdy klan posiadał naczelnika, własne zgromadzenie, tartan (wzór kraty), zawołanie, godło i klanowy marsz, grany na dudach. Szkockie klany przetrwały do dziś, kultywując swoje tradycje i kulturę.

Tartan  - krata o różnych kolorach i szerokości. W klasycznej szkockiej kracie układ pasków jest odwzorowany w sposób lustrzany w pionie i w poziomie. Tartanem określa się też wełnianą tkaninę w kratę. Od XVIII w każdy szkocki klan posiada swój własny wzór kraty, uważany za znak rozpoznawczy, odpowiednik herbu. Z tartanu szyje się szkockie kilty, spodnie, nakrycia głowy i inne części garderoby.

Kilt – męska spódnica, narodowy strój szkocki. Znany był już w okresie podbojów rzymskich. Kilt szyje się z jednego pasa materiału o dużej szerokości, który jest plisowany i układany w fason spódnicy kopertowej. Do kiltu tradycyjnie zakładany jest sporran – skórzana lub futrzana torebka przyczepiona do paska na biodrach. Obecnie kilt jest strojem odświętnym, zakładanym podczas oficjalnych świąt i uroczystości rodzinnych. Kilt jest strojem męskim, ale występują także podobne, kobiece stroje z tartanu.

Dudy – narodowy instrument szkocki. Wywodzi się z Azji, w Europie pojawił się w czasach średniowiecza. Jest to instrument dęty składający się z piszczałek melodycznych, piszczałek burdonowych, zbiornika powietrza ze skóry koziej lub owczej oraz rurki do wdmuchiwania powietrza do zbiornika. Oprócz Szkocji tradycja gry na dudach jest obecna także w Irlandii Polsce, na Słowacji, w Rumunii, Czechach, Hiszpanii i Włoszech.

Szkocka Whisky (Scotch Whisky) jest najbardziej znanym szkockim produktem. Od wieków Szkoci i Irlandczycy toczą spory na temat tego, kto wynalazł ten popularny trunek. Szkocka Whisky różni się od tej produkowanej w Irlandii, USA czy Kanadzie zarówno składem, jak i sposobem produkcji. Obecnie występuje wiele gatunków i odmian Szkockiej Whisky. Szczegółowe wytyczne dotyczące jej produkcji zawiera ustawa The Scotch Whisky Act z 1909 roku.

Religia

W Szkocji ok. 42 % ludności należy do narodowego Kościoła Szkocji. Jest to kościół kalwiński, powstały na gruncie reformacji, założony przez szkockiego reformatora Johna Knoxa. Do kościoła rzymskokatolickiego należy 16 % społeczeństwa, 27 % deklaruje się jako bezwyznaniowi. Kościołem mniejszościowym jest Szkocki Kościół Episkopalny zaliczany do grupy kościołów anglikańskich – należy do niego ok. 44 tys. osób. Inne religie obecne w Szkocji to: Islam, Buddyzm, Judaizm, Shikihizm.